Waarom we meer op onszelf en minder op regels moeten vertrouwen
Fragment uit het derde hoofdstuk van Curlingkinderen
“Ik kreeg waar ik om vroeg, maar wat ik vroeg was niet wat ik wilde.”
In de vorige twee fragmenten deelde ik twee extremen. Enerzijds hoe mensen kunnen radicaliseren als ze worden buitengesloten en monddood gemaakt. Anderzijds hoe blind idealisme kritisch denken onderdrukt en het pad naar oorlog plaveit. Beide komen in mijn ogen voort uit dezelfde misvatting, namelijk dat ideologie en regels persoonlijke verantwoordelijkheid kunnen vervangen.
Vandaag wil ik het hebben over een ander ongewenst gevolg van deze denkwijze: onze omgang met seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Dit is een complex en gevoelig onderwerp dat een diepe en genuanceerde analyse verdient. Het is ook mijn bedoeling om hier op korte termijn een volledig artikel aan te wijden. Voor dit fragment wil ik graag mijn perspectief op seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag delen. Een perspectief waar je in de huidige media veel te weinig over hoort:
Seksualiteit is tweerichtingsverkeer.
In het ‘vrije’ Westen leren we meisjes en jonge vrouwen dat ze gelijk zijn aan mannen, dat ze alles kunnen bereiken, dat ze recht hebben op gelijke kansen en gelijk behandeld moeten worden. Maar zodra het over seks gaat, worden ze opeens neergezet als kwetsbaar en hulpeloos en ligt de volledige verantwoordelijkheid bij de ander. Maar zijn vrouwen wel bij deze aanpak gebaat? Als we in alles gelijk zijn, zou dat dan niet ook voor onze seksuele relaties moeten gelden?
In mijn roman Curlingkinderen laat ik op een rauwe en nietsontziende manier zien wat er gebeurt wanneer we persoonlijke verantwoordelijkheid inruilen voor regels. Hoeveel wetten en regels we ook bedenken om seksuele activiteit te reguleren: als we jonge mannen en vrouwen niet leren hun eigen grenzen te bewaken en aan te geven, kan het nog steeds gruwelijk misgaan.
We hebben een heel raamwerk van wetten en regels bedacht om seksueel grensoverschrijdend gedrag te reguleren. Maar gaan die ons ook beschermen? Natuurlijk zijn strenge wetten tegen verkrachting en aanranding noodzakelijk. Maar wetten werken altijd achteraf, ze voorkomen niets. Hoe meer regels we bedenken, hoe minder wij onszelf nog verantwoordelijk voelen voor onze eigen veiligheid. Zodra mensen denken dat regels hen beschermen, stoppen ze met zichzelf beschermen. En daar ligt een gevoelig probleem in de huidige aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag: je veroorzaakt meer problemen dan je oplost.
Toestemming is meer dan een juridische formaliteit. Het vereist zelfbewustzijn, een actief begrip van waar je mee bezig bent en waar je toestemming voor geeft. Als niemand je ooit leert dat een duidelijk, onweerlegbaar nee de enige manier is om een grens te trekken, verliest het hele concept van toestemming zijn betekenis. En als mensen niet leren hun eigen grenzen te stellen, hoe kunnen we dan verwachten dat anderen herkennen wanneer die worden overschreden?
Bij spraakmakende zaken omtrent seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt de dader steevast verweten dat hij misbruik heeft gemaakt van een slachtoffer in een kwetsbare positie. Maar nooit hoor je de vraag: hoe is het slachtoffer in die kwetsbare positie terechtgekomen? Had dit niet voorkomen kunnen worden met iets meer voorzorg?
Ik kom uit een generatie vrouwen die weet dat je altijd eerst voor jezelf moet zorgen. We wisten dat je niet stomdronken op een feestje moest zijn als niemand op je lette. We wisten dat je geen drankjes van vreemden moest aannemen, niet zomaar bij iemand in de auto moest stappen, niet zomaar de deur voor iemand moest openen, niet naar een afgelegen plek moest gaan of ‘even’ door een donker park naar huis moest lopen. Sommigen noemen dat onderdrukking in een patriarchale samenleving. Ik noem het logisch nadenken en zelfbescherming.
De term “mothers, educate your sons” is in mijn ogen dan ook een misvatting. Geen moeder leert haar zoon dat hij misbruik mag maken van vrouwen. Een goede moeder leert haar zoon de grenzen van zijn partner te respecteren. Maar dat werkt alleen als die partner in staat is haar grenzen ook daadwerkelijk aan te geven. Misschien past hier de uitspraak “fathers, educate your daughters” beter. Leer hen dat ze hun lichaam moeten koesteren en beschermen. Leer hen hun grenzen te bewaken en zichzelf niet zomaar aan jan en alleman te geven, ook al leven we in een seksueel vrije samenleving. Dat alleen al zou veel leed kunnen voorkomen.
Ik kom hier nog uitgebreider op terug. Voor nu, lees mee hoe Kitty zich klaarmaakt voor haar ‘onvergetelijke ervaring.’
Kitty scrolt door de lijst met vragen. Haar wangen blozen. Gelukkig zit ze in haar eigen cabine en kan niemand haar zien.
Hen laat mij er niet onderuit komen, dat moet ik hen meegeven!
Een week na hun laatste dynamotraining samen had Sammy haar al aangemeld bij intimiteitscoach Julie en haar sessie is al over vier dagen. Kitty heeft haar vriendin niet meer gesproken, alleen een kort bericht ontvangen ‘dat hun partner voor de sessie Justin heet, Justin een onwijs lekkere pp is, die van alle markten thuis is, en Kitty niet moet schromen om met hen te doen waar hen zin in heeft. Oh, en dat Justin ernaar uitkijkt om een sessie met hen te doen.’
Gisteren kreeg ze al een mailtje van intimiteitscoach Julie met een uitgebreide vragenlijst en het verzoek deze tijdig terug te sturen. Nu, na een intensieve dynamotraining gevolgd door een lange dag met eindeloos saaie gesprekken, heeft Kitty eindelijk tijd om zich te verdiepen in wat zij zich op de hals heeft gehaald. Van veel termen die op de lijst staan heeft ze nog nooit gehoord.
Beter om dat niet ter plekke uit te vinden.
Maar ze moet ook aangeven waar ze wel of niet aangeraakt wil worden. Nerveus wrijft ze in haar handen.
Hoe moet ik dat nou weten als ik het nog nooit heb gedaan? Nee, ik wil niet geslagen of uitgescholden worden, maar voor de rest?
Ze zucht diep en probeert Sammy’s verhalen voor de geest te halen. Het spijt haar nu dat ze er nooit echt naar heeft geluisterd. Uit plaatsvervangende schaamte, maar ook omdat ze niet echt geïnteresseerd was.
Ze grimast.
Dat was de oude Kitty. De nieuwe Kitty gaat léven. Genieten. Leuke dingen doen. Sammy heeft gelijk. Waarom zou ik mij overal druk om moeten maken en voor wie? Laat anderen de ellende maar oplossen!
Kitty kijkt weer naar de vragen. Wil ze zacht, stevig of ruw? Ze denkt aan Sammy’s hilarische verhalen over klef geaai en slappe piemels. Blijkbaar gaan die twee samen.
Nou, ik hoeft ook niet met fluwelen handschoenen aangepakt te worden, hoor! Het is al erg genoeg dat ik geen ervaring heb. Ik hoef niet ook nog eens preuts over te komen.
Ze klikt ‘stevig’ aan, sluit de vragenlijst af en verstuurt deze terug naar Julie.
Bent u het eens met mijn werk? Dan zou ik het geweldig vinden als u mij helpt een groter publiek te bereiken door mijn artikelen te delen. Wilt u mijn initiatief steunen, koop dan vooral mijn boek Curlingkinderen en steun mijn missie om zoveel mogelijk mensen te inspireren de regie over hun leven weer in eigen hand te nemen!
